Gliceryna to substancja, która jest powszechnie wykorzystywana w wielu dziedzinach przemysłowych, w tym również w kosmetyce. Stanowi ona składnik produktów kosmetycznych, a także spożywczych czy farmaceutycznych. Powszechne stosowanie w kosmetykach wynika z jej działania ochronnego, natłuszczającego i nawilżającego, które idealnie nadaje się do pielęgnacji skóry i włosów. Czym jednak jest gliceryna? Jakie są jej właściwości oraz zastosowanie? I co warto o niej wiedzieć?
Spis treści
Gliceryna – co to takiego?
Gliceryna jest bezbarwną, bezwonną substancją o lekko słodkim smaku, która w temperaturze pokojowej ma konsystencję gęstej, lepkiej cieczy. Jest to związek organiczny należący do grupy alkoholi trójwodorotlenowych, które można znaleźć w tłuszczach roślinnych oraz zwierzęcym. Występuje ona pod różnymi nazwami: gliceron, propan-1,2,3,-triol, zaś w żywności znaleźć ją można pod kodem E422. Można także spotkać się z gliceryną o różnych nazwach np. gliceryna kosmetyczna, spożywcza, apteczna, farmaceutyczna czy paszowa. Różnica między nimi polega na stopniu zanieczyszczenia, jakie może występować w produkcie, a także od pochodzenia i stężenia czystej substancji.
W kosmetykach glicerynę znaleźć można pod nazwą INCI Glycerin. Producenci nie mają obowiązku oznaczania pochodzenia gliceryny, dlatego zarówno gliceryna naturalna, jak i syntetyczna będą oznaczone tak samo. Nie różnią się one jednak swoim działaniem, dlatego nie jest to aż tak istotne. Jeśli jednak ze względu na własne przekonania poszukujesz gliceryny pochodzenia roślinnego, możesz szukać na opakowaniach kosmetyków INCI Glycerin vegetal.
Gliceryna – jak jest pozyskiwana?
Gliceryna może być pozyskiwana dwiema metodami. Naturalna gliceryna (roślinna lub zwierzęca) pozyskiwana jest w procesie zmydlania tłuszczów. Gliceryna roślinna wytwarzana jest przede wszystkim z olejów z nasion soi, a także oleju kokosowego lub oleju palmowego. W procesie tym powstają dwa związki – gliceryna oraz mydło.
Z koli gliceryna syntetyczna jest otrzymywana poprzez utlenienie propylenu, czyli gazowego węglowodanu produkowanego z benzyny lub jako produkt uboczny w trakcie produkcji biopaliw.
Właściwości chemiczne gliceryny
Gliceryna jest substancją, która posiada doskonałe właściwości higroskopijne (wchłanianie wilgoci) oraz hydrofilowe (zdolność do łączenia się z cząsteczkami wody). Temperatura topnienia gliceryny wynosi 17,8 stopni Celsjusza, zaś temperatura wrzenia gliceryny to 290 stopni Celsjusza. Gliceryna doskonale rozpuszcza się w wodzie, a także w alkoholu oraz glikolu. Działa także konserwująco. Ze względu na swoje właściwości jest powszechnie stosowana w wielu branżach przemysłowych.
Zastosowanie gliceryny
Gliceryna jest stosowana w wielu gałęziach przemysłu. Wykorzystywana jest zarówno do produkcji produktów kosmetycznych, jak i aptecznych, stosowanych zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Najczęściej glicerynę stosuje się w:
-
branży farmaceutycznej – gliceryna stosowana jest do produkcji leków, poprawia ich konsystencję, zatrzymuje w nich wilgoć, a także jest używana do produkcji leków przeciw zaparciom, gdyż posiada działanie przeczyszczające,
-
branży spożywczej – gliceryna spożywcza jest składnikiem konserwujących, nadającym odpowiednią konsystencję produktom, a także chroniącym produkty spożywcze przed wysychaniem,
-
branży kosmetycznej – dzięki silnym właściwościom higroskopijnym doskonale zatrzymuje wodę w naskórku, a tym samym zapobiega przesuszaniu skóry, a także odpowiada za konserwację kosmetyków i możliwość ich dłuższego użytkowania oraz nadaje produktom kosmetycznym odpowiednią konsystencję.
Gliceryna stanowi także nieoceniony składnik świec i mydeł glicerynowych, tworzyw sztucznych, detergentów, żywic czy tytoniu. Ze względu na zdolność do wiązania wody gliceryna bywa także wykorzystywana przez sportowców do ograniczenia jej utraty w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego. Z kolei gliceryna poddawana procesom nitrowania zmienia się w nitorglicerynę, czyli substancję o silnie wybuchowych właściwościach, stąd jej wykorzystanie do produkcji materiałów wybuchowych oraz leków dla osób na choroby serca.
Gliceryna w kosmetykach – właściwości
Gliceryna znalazła zastosowanie w wielu branżach. Jej doskonałe działanie odkryli także producenci kosmetyków, którzy często stosują ją jako składnik produktów znajdujących się w ich asortymencie. Glicerynę wyróżnia bowiem zdolność do wchłaniania wody oraz łączenia się z jej cząsteczkami, co sprawia, że doskonale zatrzymuje ona wilgoć w naskórku. Wykazuje właściwości nawilżające i natłuszczające, zabezpiecza naskórek przed utratą wody, zmiękcza i wygładza skórę. Działa również ujędrniająco i regenerująco, spłyca drobne zmarszczki. Znajduje także zastosowanie w przypadku pielęgnacji włosów – chroni je przed uszkodzeniami, łamliwością, dodaje blasku, wygładza i odżywia.
Warto również wiedzieć, że w gliceryna w kosmetykach nie powinna przekraczać 20% stężenia, ponieważ może to prowadzić do wysuszenia i silnego podrażnienia skóry. Z tej przyczyny do pielęgnacji skóry i włosów nie jest zalecana czysta gliceryna, którą można znaleźć w sklepach. Optymalnym rozwiązaniem jest zawartość gliceryny na poziomie 5-15%.
Stosowanie gliceryny w pielęgnacji skóry i włosów
Zastosowanie gliceryny do produkcji kosmetyków wynika z jej właściwości. W jaki sposób gliceryna działa na skórę i włosy?
-
zatrzymuje wodę w naskórku, zapobiega utracie wilgoci i odwodnieniu,
-
chroni przed przesuszeniem i łuszczeniem skóry,
-
silnie i długotrwale nawilża skórę,
-
wygładza i zmiękcza naskórek, zapobiega jego szorstkości,
-
połączenie gliceryny z innymi składnikami aktywnymi zwiększa skuteczność ich działania, gdyż gliceryna pomaga w ich wchłanianiu przez skórę,
-
działa ujędrniająco i uelastyczniająco,
-
spłyca zmarszczki,
-
łagodzi podrażnienia,
-
pomaga zmniejszyć uczucie swędzenia i pieczenia,
-
przyspiesza regenerację naskórka oraz gojenie ran,
-
działa antybakteryjnie, chroniąc skórę przed szkodliwymi mikroorganizmami,
-
skutecznie zabezpiecza skórę przed czynnikami zewnętrznymi, w tym wiatrem i mrozem,
-
stosowana w pielęgnacji włosów sprawia, że stają się one mocniejsze, bardziej miękkie w dotyku, elastyczne, błyszczące i łatwe do rozczesania, a także zapobiega rozdwajaniu końcówek.
W jakich kosmetykach można znaleźć glicerynę?
Ze względu na emulgacyjne i higroskopijne działanie gliceryna stosowana jest w wielu kosmetykach. Można znaleźć ją m.in. w:
-
kremach nawilżających i przeciwzmarszczkowych, w szczególności polecanych do cery suchej i dojrzałej,
-
kremach do rąk i kremach do stóp,
-
kremach ochronnych na mróz i wiatr,
-
żelach do mycia twarzy,
-
kremach i balsamach do ciała,
-
pomadkach do ust,
-
kosmetykach do włosów (szamponach i odżywkach) przeznaczonych do włosów suchych, puszących się, trudnych do ujarzmienia, łamliwych i słabych. Znaleźć ją także można jako serum na końcówki włosów.
Czy gliceryna zatyka pory?
Kosmetyki z dodatkiem gliceryny są często owiane złą sławą, gdyż często słyszy się, że powoduje ona zatykanie porów. W większości przypadków nie jest to prawda, gdyż gliceryna nie jest substancją wykazującą właściwości komedogenne, zatem nie przyczynia się do powstawania zaskórników na skórze. Jednak gliceryna jest uznawana za substancję aknegenną, czyli taką, która może powodować zaostrzenie zmian trądzikowych. Nie jest to zatem składnik dla każdego, o uniwersalnym zastosowaniu. W szczególności wystrzegać się go powinny osoby z cerą mieszaną, tłustą oraz trądzikową. Unikać powinny zwłaszcza gliceryny pochodzenia zwierzęcego oraz syntetycznego.
Gliceryna – skutki uboczne
Gliceryna w odpowiednim stężeniu jest substancją bezpieczną i nie ma wielu przypadków jej skutków ubocznych. Ze względu na naturalne pochodzenie stwarza ona jednak ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej. Objawem uczulenia jest zazwyczaj wysypka na skórze, swędzenie i zaczerwienienie. W przypadku ich wystąpienia należy niezwłocznie zaprzestać stosowanie kosmetyku z dodatkiem gliceryny.
